School moet een plek zijn waar iedere leerling zich kan ontwikkelen in een veilige en inclusieve omgeving. Diversiteit en inclusie in de klas en op school is van groot belang en er zijn veel manieren om daar aan bij te dragen. In deze blog geven we een samenvatting van serie 4 en leggen we uit welke bijdragen jouw school inclusiever kunnen maken.
Inclusieve faciliteiten
Steeds meer scholen hebben het: wc’s waar iedereen welkom is. In deze genderneutrale toiletten doet iemands genderexpressie er niet toe. Het gevolg hiervan is dat mensen die zich niet in een bepaald gender hokje plaatsen ook met gemak een toilet bezoeken. Daarnaast is het van belang om prullenbakjes bedoeld voor menstruatieproducten in alle wc’s te plaatsen, aangezien niet alleen vrouwen menstrueren. Het is niet vanzelfsprekend dat iedere persoon menstruatieproducten kan betalen, daarom is het fijn als je als school een plek hebt waar mensen dit kunnen pakken indien nodig. Transgender Netwerk Nederland deelt handige tips en een voorbeeldbrief voor werkgevers, werknemers, scholieren, studenten, ondernemers en bezoekers om te mailen zodat jij straks ook een genderneutraal toilet kan gebruiken of plaatsen. Kijk voor meer informatie op: https://www.transgendernetwerk.nl/publicaties/toiletkit/.
Een stilteruimte kan jouw school ook inclusiever maken en leerlingen ruimte geven voor hun persoonlijke ontwikkeling. Het is naast een plek plek binnen de school ook een kans om elkaar beter te leren kennen en je te verdiepen in elkaars ideologie en levensstijl. Met stilteruimtes geeft een school de studenten een zekere vorm van erkenning en waardering. Het kan een ruimte zijn voor moslims, christenen en joden die zich terugtrekken om te bidden. Maar studenten zouden het ook kunnen gebruiken om bijvoorbeeld te mediteren (Rachid, 2015)
Inclusief onderwijs betekent ook dat een school toegankelijk is voor iedereen. Dit kan o.a. door het toegankelijk maken van schoolgebouwen en communicatiemiddelen. Scholen moeten zorgen voor zowel fysieke toegankelijkheid via goed bereikbare lokalen en kantines als digitale toegankelijkheid (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2021). Bijvoorbeeld door toegankelijke websites en computerprogramma’s aan te bieden. Verschillende organisaties pleiten echter voor meer aandacht voor toegankelijkheid (College voor de Rechten van de Mens, 2020). Zo zouden mensen met een functiebeperking zelfstandig een deur moeten kunnen openen. Dit draagt bij aan de autonomie van leerlingen met een beperking. Een leerling moet tijdig aangeven aan de school welke aanpassingen nodig zijn. De school heeft een zorgplicht om de leerling hierin te voorzien of te helpen zoeken naar een andere school waar de aanpassingen wel mogelijk zijn. Bij Expertisecentrum Inclusief Onderwijs (ECIO) kan je meer informatie vinden voor zowel instellingen als studenten zelf.
Diversiteit en inclusie in de klas
Het Europese koloniale verleden heeft een grote rol gespeeld in het onderwijs. Het idee van Europese superioriteit is verankerd en vormt ook de norm in het onderwijs. Dit wordt vandaag de dag nog gereflecteerd in het lesmateriaal. Veel lesboeken en onderwijs curricula zijn gericht op de Eurocentrische norm en hun machtspositie. Geschiedenisboeken belichten bijvoorbeeld onvoldoende de verschillende kanten en perspectieven van gebeurtenissen. Onderwijscurriculum is vaak meer gebaseerd op witte Europese wetenschappers omdat deze als meer legitiem worden beschouwd dan niet-Westerse wetenschappers. Het is belangrijk dat het lesmateriaal representatief is. Zo zouden leerlingen zich moeten herkennen in de boeken en zouden er diverse perspectieven moeten worden besproken. Ook moeten onderwijsinstellingen meer stilstaan bij het dekoloniseren van hun curricula, bijvoorbeeld door literatuur te behandelen van niet-westerse auteurs, vrouwen en queer wetenschappers van kleur. Daarnaast is het ook van belang om intersectionaliteit toe te passen bij het behandelen van verschillende thema’s. (ECHO, z.d.)
De Sociaal-economische raad benadrukt terecht dat meer diversiteit ín de klas ook vraagt om een grotere verscheidenheid aan mensen vóór de klas. Bovendien is kennis van en affiniteit met diversiteit en inclusiviteit van leraren en schoolleiders cruciaal voor het opleiden van de nieuwe generatie. Tijdens de lerarenopleiding moet er al aandacht besteedt worden aan onderwerpen als tereotypering, vooroordelen en het begeleiden van kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte. Diversiteit in het onderwijsaanbod kan ook worden bereikt door mensen van buiten de school bij het onderwijs te betrekken (SER, 2021).
Literatuurlijst
College voor de Rechten van de Mens. (2020, 25 februari). Meer aandacht nodig voor toegankelijkheid van bestaande schoolgebouwen. Geraadpleegd op 18 november 2021, van https://mensenrechten.nl/nl/nieuws/meer-aandacht-nodig-voor-toegankelijkheid-van-bestaande-schoolgebouwen
ECHO. (z.d.). Dekolonisering hoger onderwijs. ECHO | Inclusive Teaching & Learning Center. Geraadpleegd op 18 november 2021, van https://www.echo-tlcenter.nl/kaders/dekolonisering-hoger-onderwijs/
ECIO. (2021, 26 oktober). ECIO | Expertisecentrum inclusief onderwijs. Geraadpleegd op 18 november 2021, van https://ecio.nl/
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2021, 28 september). Toegankelijkheid in het onderwijs. Passend onderwijs en alternatieven | Regelhulp – Ministerie van VWS. Geraadpleegd op 18 november 2021, van https://www.regelhulp.nl/onderwerpen/passend-onderwijs/toegankelijkheid-school
Rachid (2015, 17 september). Blog Rachid: Bidden in de stilteruimte op school. Geraadpleegd van https://profielen.hr.nl/2015/blog-rachid-bidden-in-de-stilteruimte-op-school/
SER. (2021, Juni). Gelijke kansen in het onderwijs
Transgender Netwerk Nederland (2017, 19 mei). De Toiletkit voor genderneutrale toiletten. Geraadpleegd van https://www.transgendernetwerk.nl/publicaties/toiletkit/